De familie de Merode

De geschiedenis van de familie de Merode kan teruggevoerd worden tot 1226. Het oudst bekende lid van de familie is Werner I de Merode. Hij verbleef op de keizerlijke burcht Kerpen aan de Erft (ten westen van Keulen). Vanaf de 14e eeuw verwierf een tak van de familie ook bezittingen in het westen, met name in het hertogdom Brabant en in het prinsbisdom Luik. In de loop van de 15e eeuw nam de familie de Merode, na langdurige processen, bezit van de rechten op Westerlo. Door een gunstige huwelijkspolitiek kon de familie de Merode in dezelfde periode haar bezit gevoelig uitbreiden.

Tijdens de zestiende eeuw participeerde de familie aan de belangrijkste gebeurtenissen van deze eeuw en stond nu eens aan de kant van de Spaanse koningen, dan weer aan de zijde van de calvinisten.

In het begin van de zeventiende eeuw ontvingen de heren van Westerlo de titel van markies. De promotie in titulatuur verhinderde niet dat de familie steeds armer werd en aan macht verloor. Een handige huwelijkspolitiek moest de familie voor complete verarming vrijwaren. Aan het begin van de achttiende eeuw won de familie opnieuw aan aanzien, vooral tijdens de periode van de veldmaarschalk Jean-Philippe-Eugène de Merode (1674-1732). Deze militair streed in de legers van de meeste Europese vorsten en stond dus op de meeste Europese slagvelden van zijn periode. Nadat de Fransen onze gebieden aan het einde van de 18e eeuw annexeerden, moesten sommige leden van de familie de Merode naar Duitsland vluchten. Het kasteel te Westerlo werd als nationaal domein verkocht. De familie kon het terugkopen via een stroman, J.C. della Faille uit Antwerpen, en kreeg in 1800 de toelating om terug te keren naar het actuele België. Charles-Guillaume de Merode was in 1804 zelfs aanwezig bij de keizerskroning van Napoleon. Een jaar later werd hij burgemeester van Brussel. Ook in het begin van de Hollandse periode kon dit lid van de familie de Merode diverse hoge functies vervullen; vrij snel na de regimewissel trok Charles-Guillaume de Merode zich evenwel uit het openbare leven terug omdat hij moeite had om de Hollandse grondwet te accepteren.

De familie speelde een actieve rol tijdens de Belgische Omwenteling: één lid nam deel aan de gevechten tegen de Nederlanders en verloor hierbij het leven; een ander lid maakte deel uit van het Voorlopig Bewind. Doorheen de 19e eeuw en het begin van de 20ste eeuw leverde de familie diverse burgemeesters, volksvertegenwoordigers, senatoren, ministers en leden van de koninklijke hofhouding.

In april 1930 verleende koning Albert I ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van België de prinsentitel aan alle vrouwelijke en mannelijke afstammelingen van de familie de Merode. De prinselijke familie is thans vrij talrijk en niet meteen met uitsterven bedreigd. Diverse leden ervan wonen in het buitenland.

Korte bibliografie:

http://pages.prodigy.net/ptheroff/gotha/merode.html

http://www.nationmaster.com/encyclopedia/House-of-Merode

Europäische Stammtafeln, Neue Folge IV, Vol. 18, Zwischen Maas und Rhein, Marburg, 1998, tabellen 68-69, 72-76 en 82-86.

H. Vannoppen, Het kasteel van Westerlo en de prinsen de Merode, Westerlo, 1989.

E. Op de Beeck, Meer eer dan eerbetoon, Westerlo, 1975.

J.E. Jansen, Westerloo en de prinselijke familie de Merode, Turnhout, 1937.